Monday, March 17, 2014

2014 Yerel Secim Notlari I

Malum, hepimizi bir secim heyecani sardi. Benim icin ise, artik kentlesme konularinda calisan biri olarak, olaylara tape'ler ve genel secim politikalari disinda, sadece duydugum/gozlemledigim seyler uzerinden biraz ozetleme ve not dusme yapmaya calismakta fayda goruyorum. Once, 3 onemli aday hakinda notlar aldiktan ve paylastiktan sonra, onumuzdeki gunlerde bunlari daha detayli bir sekilde karsilastirmali olarak analiz etmeye calisacagim.

Mustafa Sarigul'un Tarafsiz Bolge Programi (gecen Cuma ciktigi Teke Tek Programi'na referansla)'nda soyledikleri uzerine aldigim notlar su sekilde. Yarin, Kadir Topbas'in katildigi programlar/konusmalar, haftanin ilerleyen gunlerde de Sirri Sureyya Onder'in aciklamalari ve diyaloglari uzerinden benzer gozlemler aktarmaya calisacagim:

Genel gozlemler:
- Genel olarak ozguveni yuksek, nazik ama kibirli ve samimiyet konusunda suphe yaratir bir tavri var. .
- Bazi soyledikleri ezberden ve fazla hazirlanilmis gibi geliyor kulaga. Acaba bazi seyleri soylerken tam olarak kavramadigi, icsellestirmedigi seyleri mi aktariyor?
- “Acaba benim rakibim Kilicdar… pardon Erdogan mi, Topbas mi” darken Freudian slip mi oldu?
- Program cok fazla danisikli dovus havasindaydi. Zira format olarak Fatih Altayli’yla yapilan programa cok yakin oldugu gibi, ayni zamanda, bazi sorular sanki onceden hazirlanarak sorulmus, yanitlar da ona gore aninda ve beklendik sekilde verildi. Ornegin, Sarigul “metro ve havaray” hakkinda konusurken, Ahmet Hakan’in “Neden hocalara danisiyorsunuz?” sorusu ya yersiz, ya da onceden Sarigul’e yanit verilmesi icin hazirlanilmisti. Gene, Sarigul “Kent Parklari” projesini aciklarken Ahmet Hakan’in saskinligi da enteresandi: zira, Sarigul’un ayni projeyi Fatih Altayli’nin programinda tanitisini izledigine eminim. Hatta kendisi de daha sonra Topbas’in Sarigul’un projesi hakkindaki sorusunu da ilettigine gore, projeden kesinlikle haberdar.
- Genel olarak proje bazli konusarak televizyona cikan adaylarin sacmalama oranlari yuksektir. Bu sekliyle, daha once kisa konusmalarini dinledigim Sirri Sureyya Onder’i, yalnizca bu kriterden (dusunsel vb. kriterleri yok sayarak) dahi daha samimi ve tutarli bulmak zaten beklenir; fakat bunun uzerinde tekrar Sirri Sureyya Onder’in konusmasini inceledigimizde yorum yapmakta fayda var.
- Sisli’de yaptiklarini ve Istanbul’da yapacaklarini anlatirken, Sisli’de yapmadiklarini – bircok insaati ayni firmalara ihale ettigini, kaldirimlari taciz eden, kaldirim olmayan yerlerde yayalarin cektigi cileleri, insaat alanlarinda cevreye verilen rahatsizliklarin yaya nezdinde yarattigi sikintilardan bahsetmiyor.

Secim kampanyasinin nasil gittigi sorusu uzerine:
- Anket: Anket yaptirmadigini, secim bolgelerini gozlemledigini ifade ediyor. AKP’yi yakaladiklarini iddia ederken, sadece gozlemlere dayandigini soyluyor.
- Sarigul, CHP’nin Istanbul’da zayif oldugu bolgeleri ziyaret ettigini ifade ediyor.
- Halkin tamamina hizmet getirecegiz soylemini tekrarliyor.

Secim soylemi olarak “Otekisi Olmayan Istanbul” uzerine:
- “Otekisi Olmayan”in “otekilestirme” uzerine vurgu yapip yapmadigini soruyor Ahmet Hakan, ayni zamanda 1994’deki Refah Partisi soylemine gondermede bulunarak.
- Sarigul, ‘sevgisizlik uzerine bir cevre olusturuldu’ elestirisi getiriyor.

Gezi Parki:
- Kadir Topbas’in ‘Belediyeler Birligi Baskanligi’ sifatina ragmen kent meydanlarini kullandirmadigi uzerine yorum yapiyor.

Kadir Topbas:
- Daha once pozitif devam ettirdigi kampanyasinda Kadir Topbas’la Twitter uzerinden atismasinin normal oldugunu karsiliyor, ‘dostlarin konusabilmesi, iletisim halinde olabilmesi gerekir’ diye niteliyor.
- Okmeydani, vb. yerlerde CHP secim burolarina yapilan saldirilar karsisinda Kadir Topbas’i goreve cagiriyor.

Ofke/Saygi:
- Haksizliklara karsi ofkeli olacagini, karsisina gelen, planli provokasyonlara sessiz kalmayacagini, “teneke gibi durma” dedigi kisinin de CHP Genclik Kolu Baskan Yardimcisi oldugunu, onu motive etmek icin soyledigini ifade ediyor.
- Kendisine yumurta atan AKP Genclik Kolu’ndan gence tahammullu davrandigini iddia ediyor.
- Eskiden, diger siyasi liderler meydanlara geldiginde, CHP’nin ve kendisinin meydanlari bosaltarak yer verdigini, artik boyle nezaketlerin kalmadigini soyluyor.

Yolsuzluk:
- Erdogan’in CHP’nin Sarigul’u vakt-i zamaninda yolsuzluk uzerinden sikistirmasinin simdiki durumla bir tezat olusturup olusturmadigi sorusuna Sarigul, o olaylarin siyasi nedenlerle hazirlandigini ve sonunda da kendisinin aklandigini aktariyor.
- “Kilicdaroglu durust olmayan kimseyi CHP’de barindirmaz”.

Ilce adaylari:
- Belediye baskan adaylarinin kendisi tarafindan secilip secilmedigi sorusuna, onerdigi bir iki meclis uye adaylarinin dahi parti tarafindan secilmedigini belirtiyor.
- Aylin Kotil’in, halk tarafindan secildigini belirtiyor.

Kendine Sarigul diye hitap etmesi:
- Kibir olmadigini ve alisiklik oldugunu soyluyor. Kibirlenmedigini ve boburlenmedigini soyluyor. Bunu Altayli’ya da bu sekilde iletmisti.

Rakip kim:
- Kadir Topbas’in sahaya yeni ciktigini, rakibinin Erdogan’mis gibi gorundugunu, algilandigini soyluyor.

Cemaat baglantilari:
- Her cemaat ile, Ermenilerle, Yahudilerle, vs.. bagi oldugunu soyluyor. Dersanelerin kapatilmasini dogru bulmadigini, bu gunlerde her konunun Gulen Cemaati’ne baglandigini dusundugunu soyluyor.

Belediye calisanlari:
- Calisanlarda ayrim yapmadigini, turbanli bircok calisani oldugunu, ANAP’tan belediyeyi devraldiginda isten cikarma yapmadigini, ve bundan sonra da sozlesmeli isci calistirma konusunda da hassas kalacagini belirtiyor.

Istanbul Projeleri – Ulasim:
- “Ne kadar cok yol yaparsiniz, trafigin yogunlugunu o kadar cok artiriyorsunuz. Bir Hocam dedi ki ‘ya Sarigul, sen tunelleri artiralim diyorsun ama, tunel artirman trafigi rahatlatmayacak ki’” diyerek, toplu ulasima yatirim yapacagini soyluyor.
- Istanbul’da yapilan metro insaat oranlarini Sangay ve Yeni Delhi ile karsilastiriyor. Topbas’in buna karsilik verdigi “oralarda merkezi hukumetlerin yatirimi olduguna” karsin da, “Marmaray’i da burada Hukumet yapti; IBB de burada merkezi hukumetten yardim alsaydi” ima ediyor. Kendisinin 5 yilda 200 km. metro yapacagini iddia ediyor. 10 Milyar Dolar’i metro butcesine ayiracagini soyluyor, IBB’nin 5 yillik 60 Milyar Dolar olan butcesinden. 6da 1, herhangi bir yatirim; ozellikle metro gibi, Bati ulkelerinde tartisilmaya baslanan yatirimlar icin cok yuksek bir oran. Fakat, tabii, zaten halihazirda IBB Ulasim AS’nin 100lerce km. projeler ihale halinde; onlar tamamlandigi takdirde zaten 200 km. sozunu tutmus olacaktir.
- Park + Ride sistemleri ile birlikte Havaray’in tartisildigini belirtiyor. Metrobus hakkinda (ki, gene batili akademik calismalarda Metrobus ovguyle bahsediliyor (isletme ve guvenlik handikaplari disinda)) olumsuz konusuyor.
- Trafik ulasim masterplani yenilenecek.

Kent parklari:
- Maslak’ta Orduevi’nin yanindaki Golf Kulubu bolgesinin park yapilacagini soylediginde, bunu nasil basaracagi ve Ordu’dan izin alacagi soruldu.
- Topbas’in “Kent Parki yapacagim diyen adam Sisli’ye 15 senede park yapmamis” elestirisine, “380 tane park yaptim” yaniti verdi. Bu biraz Erdogan’in diktigi agac sayisindaki abartiya benzedi.

3. Havalimani:
- “3. Havalimani’na karsi degiliz, 3. Havalimani kentin yararina olacaksa, olmali”. IMP’nin hazirladigi 1/100.000’lik planda Silivri’ye (aslinda Silivri’nin batisina) islenen havalimanini hatirlatiyor.
- “Neden Ataturk Havalimani genisletilmiyor?” sorusuna yaniti, yeni yapilacak bir pistin yeterli olmayacagi gorusunde. Silivri’yi gosterdi (acaba orada satin almadigi arazi kaldi mi? Ayrica Silivri ve cevresinde yapilasma hakkinda ne soyleyebilir? Esasinda, 1/100.000’de Silivri’ye havalimani yapilmasinin baska bir sebebi de, deniz uzerinden tasimaciligin Istanbul’a ugramadan Silivri – Gebze hatti uzerinden yapilmak istenmesi gibi entegre ulasim planlarina dair bir vurgu yapmadi; bu konu hakkinda ne kadar bilgisi oldugu hakkinda da bir fikir edinemedik.

Kanal Istanbul:
- Bogaz ve denizlerde yaratacagi cevre tahribatini one surerek karsi oldugunu belirtiyor.

3. Kopru:
- Kopru konusunda olumlu ya da olumsuz bir sey soylemezken, kopru insaati icin kesilen agaclari konu ediyor.
- Fatih Altayli’nin programinda “Kanada” olarak ornek verdigi yer, her nedense Ahmet Hakan’in programinda “Tayvan”a donusuverdi.

2B ve Tapular:
- 2B’nin rant malzemesi olmamasi icin, 2B alalarinda yasayanlara sembolik fiyatlara verilmelerini savunuyor.
- Istanbul’un planli gelismesini one surerken, tapular konusunda da vatandasi magduriyetten arindiracagini soyluyor.

Su:
- Istanbul’da su sorunu oldugunu iddia ediyor; Topbas’in “Istanbul’da musluktan su iciliyor” iddiasini yalanladi. Sehre iki tane baraj yapilmasi gerektigini ve deniz suyunun degerlendirilmesi gerektigini soyluyor.

Atik su:
- Aritilan atik su oranlari hakkinda Topbas’la arasinda veri farki var. Cuma gunu Yenikapi’daki aritma tesislerinde inceleme yapacagini ve sonrasinda aralarindaki farkin biyolojik aritmadan mi, baska sebeplerden mi oldugunu (yalnizca on aritma yapilip yapilmadigi) aciklayabilecegini soyluyor.

Kent muzeleri:
- Sirkeci ve Haydarpasa Garlar’i Buyuksehir’e ait degiller; bu projeler nasil gerceklesecek? Daha once Orman Bakanligi’ndan, Maliye Bakanligi’ndan aldigi yerleri ornek gostererek, bunu gene gerceklestirebilecegini iddia ediyor.

Ogretmenler icin ucretsiz ulasim:
- Neden yalnizca ogretmenlere ucretsiz ulasim? Diger kamu calisanlar onemli degil mi? Ogretmenlerin dusuk ucretler aldigi ve dolayisiyla zihinlerinin rahat olmadigindan istinaden bu oneriyi getirmis.

Ucretsiz Internet:
- Sisli’de yaptim, Istanbul’da da yaparim diyerek, tum gencler icin (universitelerden baslayarak), meydanlara yayilarak her yere ucresiz Internet’i yayacagini belirtiyor.

Ali Sami Yen Arazisi:
- 2009’da hazirladigi projeyi gostererek, IBB’yi ayri tutarak, TOKI’nin bu projeyi ustlendigini ve bir sey yapamayacagini soyluyor.

Yeni yapilanmalar:
- Ahmet Hakan’in “Istanbul’da yeni bina istemiyoruz” yorumuna “IMP basarili bir projeydi, Ankara’dan bir talimatla dagitildi” cevabini verip, IMP benzeri bir buroyu tekrar kuracagini belirtiyor. Istanbul’un planli gelismesi gerektigine vurgu yapiyor. Su anda Istanbul’u tamamiyle Erdogan’in talimatlarinin yonettigini belirtiyor.

Taksiler:
- VIP Taksiler’i yasaklayacak.

Taksim Meydani:
- Proje yarismasi acilacak. Juriye, her partiden teknik eleman alinacak. Yarismada ilk 3’e giren projeler halk oylamasina sunulup, 1. olan proje uygulanacak. Ornek olarak da Halide Edip Adivar Kultur Merkezi’nin proje yarismasi ile yapildigini soyluyor. Kadikoy, Uskudar vb. meydanlari proje yarismalarina acacagini soyluyor.

Halk Otobusleri:
- Halk Otobusleri’nin temsilcileri ile gorusecegini soyledi ama neden bunu yapacagini pek anlayamadik. Deginmisken, Halk Otobusleri’nin musteri icin yarisarak insanlari oldurduklerine de deginseydi keske.

Sonuc:
Sarigul, belki de, kendisinden cok da beklenebilecegi gibi, ozguvene dayanarak, Sisli’deki populerligini de dayandirdigi ‘yaptiklarim, yapacaklarimin teminatidir’ anlatisina yaslanarak, Ahmet Hakan’in da kendisine yaptigi asistleri degerlendirerek ve genel olarak elestirildigi yolsuzluk vb.. ithamlari, hukuki acidan sicilinin temiz olmasi uzerinden yanitlayarak sunumunu yapti.

Aktardigi projelerin hatiri sayilir kisminda, genis bir olcekte ve tam olarak tatmin eder bir sekilde, bilimsel yanitlar vermedi – ilerlemis toplumlarda tartisilan metro konusunu, sanki elzem bir projeymis gibi savunmasi, tartismalarla birlikte belli acilardan kabul goren metrobus’u sadece yonetsel yanindan elestirmesi gibi konularda zayif karnini gosterdi.

Yer yer kibir, hirs, ozguven ve pasif-agresif tavirlari, samimiyeti hakkinda soru isaretleri uyandirirken, genel olarak populist tavrinin belli kesimlerde oy oranini artirabilecegi on gorulebilir.
Son tahlilde, tek basina bir figur olarak, onemli soru isaretlerini barindiran; bahsettigi gibi bilimsel ve ekip calismasi uzerine calisacaksa da, pragmatik bir bakis acisiyla, ‘is gorecek’ bir portre cizdi Sarigul. Istanbul’un hakettigi bir belediye baskan adayi mi, bu baska bir tartisma konusu. Cevabi belki de diger adaylar, ve politikalarini tartistigimizda ortaya cikacak.

No comments: